Wernisaż wystawy. Zamek w Lidzbarku Warmińskim, czwartek, 6 czerwca 2019, godz. 17.00
Wystawa uzbrojenia prezentowana na zamku lidzbarskim od 2012 roku jest jedną z najchętniej odwiedzanych i najlepiej działających na wyobraźnię zwiedzających. Odświeżona ekspozycja ukazuje zbiory uzbrojenia w porządku chronologiczno-zagadnieniowym, tak aby bez trudu dało się uchwycić zmiany, które zachodziły w uzbrojeniu na przestrzeni wieków.
Wystawę rozpoczyna prezentacja obiektów z Działu Archeologii oraz replika Baby Pruskiej – wizerunku wczesnośredniowiecznego wojownika. W kolejnych gablotach można zobaczyć uzbrojenie średniowieczne, w tym wyjątkowy w skali kraju armet, czyli hełm turniejowy, wykorzystywany w pojedynkach. Pojedynki stanowiły istotną część treningu późnośredniowiecznego rycerza i renesansowego szlachcica. Oddzieleni barierą rycerze jechali konno z naprzeciwka i atakowali się, mając na celu skruszenie kopii na zbroi lub tarczy przeciwnika.
Cennym obiektem jest również zbroja kolcza z przełomu XV i XVI wieku i koncerz z XV w., jeden z trzech zachowanych w Polsce północnej. Koncerze, znane dziś głównie jako broń używana przez jazdę husarską, to tak naprawdę wykształcona w średniowieczu odmiana miecza przeznaczonego wyłącznie do kłucia. Używany był głównie przez konnych rycerzy po skruszeniu kopii.
Wraz z rozwojem broni palnej zmieniało się także uzbrojenie ochronne. W kolejnych gablotach pokazujemy cały zespół napierśników, napleczników, hełmów i innych elementów zbroi nowożytnych, zarówno formacji lekkich, jak i ciężkozbrojnych. Na szczególną uwagę zasługują: półzbroja piechoty zachodnioeuropejskiej z XVI wieku oraz kompletna zbroja kirasjerska z 2. ćwierci XVII wieku. Zwłaszcza ta druga, wykonana z czernionej stali ze złoconymi elementami jest niezwykle cenna.
Wystawa uzbrojenia nie może obyć się jednak bez broni zaczepnej, na którą składają się broń biała i broń palna. Broń biała obejmuje broń sieczną (np. miecze, szable, bagnety), broń drzewcową (np. halabardy, kopie, piki) i obuchową (np. piernacze, topory). Broń palna dzieli się na broń artyleryjską reprezentowaną przez lufy dział i dużo szerszą grupę broni palnej ręcznej, do której zaliczamy m.in. hakownice i muszkiety, karabiny, strzelby i pistolety. W zbiorach Muzeum Warmii i Mazur szczególnie bogato reprezentowana jest broń sieczna oraz broń palna, jednak w celu uzyskania pełnego obrazu historii uzbrojenia, na ekspozycji pokazujemy także przykłady innych typów broni zaczepnej.
Jako ciekawostkę prezentujemy również niewielki zbiór broni wschodniej, głównie pochodzenia perskiego. Ze względu na położenie i prowadzone przez Rzeczpospolitą wojny broń wschodnia miała niemałe znaczenie dla ewolucji i wyglądu broni polskiej. Warto zwrócić uwagę na dekoracyjność rękojeści i pochew, które najczęściej były zdobione roślinnymi rytami.
Pod hasłem uzbrojenie kryją się nie tylko zbroje, hełmy i broń zaczepna, ale także elementy rządu końskiego czy oporządzenie związane z użytkowaniem broni palnej, takie jak prochownice i ładownice, czyli pojemniki na proch strzelniczy lub naboje. Do elementów oporządzenia końskiego, które można zobaczyć na ekspozycji, należy szeroki przekrój ostróg, strzemion i kiełzn.
Ekspozycję zamykają obiekty XX-wieczne, używane w czasie I i II wojny światowej. Jest to zbiór niewielki, ale doskonale przedstawiający historię uzbrojenia na przestrzeni wieków. Z tego okresu eksponujemy m.in. pistolet Parabellum, Mauser czy hełmy radzieckie. Obiekty, które są prezentowane na wystawie, stanowią większą część zbiorów uzbrojenia, które posiada nasze Muzeum.
Wystawę rozpoczyna prezentacja obiektów z Działu Archeologii oraz replika Baby Pruskiej – wizerunku wczesnośredniowiecznego wojownika. W kolejnych gablotach można zobaczyć uzbrojenie średniowieczne, w tym wyjątkowy w skali kraju armet, czyli hełm turniejowy, wykorzystywany w pojedynkach. Pojedynki stanowiły istotną część treningu późnośredniowiecznego rycerza i renesansowego szlachcica. Oddzieleni barierą rycerze jechali konno z naprzeciwka i atakowali się, mając na celu skruszenie kopii na zbroi lub tarczy przeciwnika.
Cennym obiektem jest również zbroja kolcza z przełomu XV i XVI wieku i koncerz z XV w., jeden z trzech zachowanych w Polsce północnej. Koncerze, znane dziś głównie jako broń używana przez jazdę husarską, to tak naprawdę wykształcona w średniowieczu odmiana miecza przeznaczonego wyłącznie do kłucia. Używany był głównie przez konnych rycerzy po skruszeniu kopii.
Wraz z rozwojem broni palnej zmieniało się także uzbrojenie ochronne. W kolejnych gablotach pokazujemy cały zespół napierśników, napleczników, hełmów i innych elementów zbroi nowożytnych, zarówno formacji lekkich, jak i ciężkozbrojnych. Na szczególną uwagę zasługują: półzbroja piechoty zachodnioeuropejskiej z XVI wieku oraz kompletna zbroja kirasjerska z 2. ćwierci XVII wieku. Zwłaszcza ta druga, wykonana z czernionej stali ze złoconymi elementami jest niezwykle cenna.
Wystawa uzbrojenia nie może obyć się jednak bez broni zaczepnej, na którą składają się broń biała i broń palna. Broń biała obejmuje broń sieczną (np. miecze, szable, bagnety), broń drzewcową (np. halabardy, kopie, piki) i obuchową (np. piernacze, topory). Broń palna dzieli się na broń artyleryjską reprezentowaną przez lufy dział i dużo szerszą grupę broni palnej ręcznej, do której zaliczamy m.in. hakownice i muszkiety, karabiny, strzelby i pistolety. W zbiorach Muzeum Warmii i Mazur szczególnie bogato reprezentowana jest broń sieczna oraz broń palna, jednak w celu uzyskania pełnego obrazu historii uzbrojenia, na ekspozycji pokazujemy także przykłady innych typów broni zaczepnej.
Jako ciekawostkę prezentujemy również niewielki zbiór broni wschodniej, głównie pochodzenia perskiego. Ze względu na położenie i prowadzone przez Rzeczpospolitą wojny broń wschodnia miała niemałe znaczenie dla ewolucji i wyglądu broni polskiej. Warto zwrócić uwagę na dekoracyjność rękojeści i pochew, które najczęściej były zdobione roślinnymi rytami.
Pod hasłem uzbrojenie kryją się nie tylko zbroje, hełmy i broń zaczepna, ale także elementy rządu końskiego czy oporządzenie związane z użytkowaniem broni palnej, takie jak prochownice i ładownice, czyli pojemniki na proch strzelniczy lub naboje. Do elementów oporządzenia końskiego, które można zobaczyć na ekspozycji, należy szeroki przekrój ostróg, strzemion i kiełzn.
Ekspozycję zamykają obiekty XX-wieczne, używane w czasie I i II wojny światowej. Jest to zbiór niewielki, ale doskonale przedstawiający historię uzbrojenia na przestrzeni wieków. Z tego okresu eksponujemy m.in. pistolet Parabellum, Mauser czy hełmy radzieckie. Obiekty, które są prezentowane na wystawie, stanowią większą część zbiorów uzbrojenia, które posiada nasze Muzeum.
